چرا خاتمی به ژاپن نرفت؟ عده‌ای می‌گویند او ممنوع الخروج شده است، عده‌ای دیگر می‌گویند او خودش نرفت و...، اسماعیل کوثری نماینده اصولگرای مجلس معتقد است خاتمی آزاد است که به هر کشوری برود و این اخبار برای مظلوم نشان دادن او است.
اما این شبهه نیز مطرح می‌شود که چرا هیچ یک از مقامات کشوری ممنوع الخروج شدن وی را تکذیب نکردند. با این حساب همچنان ابهام‌های فراوانی درباره چرایی عدم سفر رییس جمهور اسبق کشور به ژاپن مطرح می‌شود. هیچ یک از فعالین سیاسی پاسخی درخور برای این پرسش نیافتند. به همین دلیل موضوع را با یک تحلیل‌گر سیاسی در میان گذاشتیم با این تصور که شاید مسئله نیازمند تحلیل سیاسی باشد نه پرس و جوی سیاسی.
اما صادق زیبا کلام تحلیل‌گر سیاسی و استاد دانشگاه به ابهامات فراوان در این مسئله اشاره کرد، او نیز پاسخ دقیقی برای پرسش "چرا خاتمی به ژاپن نرفت نداشت؟"، وی هم فقط توانست به گمانه زنی بپردازد و احتمال‌های مختلف را بررسی نماید، این استاد دانشگاه با پیش‌فرض ممانعت از خروج به مسئله پرداخت.
صادق زیبا کلام در این‌باره به "خبرنگار فرارو" گفت: «قطعا مسئولین برای ممانعت از خروج ایشان از کشور منطقی داشته‌اند، اما من هر چه فکر کردم که این منطق چه می‌تواند باشد راه به جایی نبردم. علی‌رغم این که تقریبا یک هفته از این اتفاق گذشته است هیچ یک از مراجع رسمی اظهارنظری در این باره صورت نداده‌اند و هنوز معلوم نیست که کدام ارگان و کدام نهاد این تصمیم را گرفته است.»
وی با طرح پرسش‌هایی عنوان کرد: «آیا اگر آقای خاتمی می رفتند اسناد و مدارکی با خود می‌بردند؟ آیا آقای خاتمی بدهی بانکی دارند و یا بدهی مالیاتی دارند؟ یا این که علیه ایشان پرونده در دادگاه تشکیل شده است؟ یا مسئولین خوف این را داشته‌اند که اگر ایشان به ژاپن بروند پناهنده می‌شوند؟ بنابراین به این نتیجه رسیده‌اند که نباید ایشان از کشور خارج شوند. هر طوری که انسان می اندیشد که چه منطق و استدلالی پشت این مسئله بوده است نمی‌تواند پاسخی برای آن بیاید به هر حال این‌ها مواردی هستند که می‌توان با استفاده از آن فردی را ممنوع الخروج کرد.»
وی افزود: «آن‌وقت انتظار داریم که افکارعمومی در دنیا در مورد ما چگونه قضاوت کند، این کار دیگر توطئه صهیونیستی و دشمنان ما نیست که بخواهند حیثیت نظام را ببرند، این کار را ما انجام دادیم. شاید کسانی تصور می‌کردند که این تصمیم کمک می‌کند که شان و مقام و پرستیژ ایران در عرصه بین‌المللی بالا برود اما چیزی که به عقل قاصر و ناقص من می‌رسد این است که قطعا کسانی که مانع خروج ایشان شده‌اند می‌دانستند که این مسئله چقدر بازتاب منفی برای کشور و نظام دارد.»
زیبا کلام با ارتباط دادن این مسئله به وقایع پس از انتخابات گفت: «ما می‌دانیم که آقای خاتمی مسئله پنهانی ندارند که بگوییم به خاطر آن ممنوع الخروج شده‌اند بنابراین چیزی که می‌شود تصور کرد نشان دادن قدرت به اصلاح طلبان و منتقدین است، آن‌ها با این کار می‌گویند ما شما را تحقیر می‌کنیم، سرجایتان بنشینید، باید بپذیرید ما قدرت داریم و مقتدر هستیم، وقتش است که دیگران تمکین کنند، انتقاد نکنند و تسلیم محض باشند.»
این تحلیل‌گر سیاسی اظهار کرد: «وقتی که با آقای خاتمی این گونه رفتار می‌شود با دیگران که یک هزارم پرستیژ و جایگاه ایشان را ندارند چگونه برخورد می کنند، کسانی که تمام قدرت را از آن خودشان کرده‌اند شاید قصد دارند پیامی این‌چنینی را به مخالفان‌شان بدهند.»
وی در پاسخ به این پرسش که آیا اظهارات احتمالی خاتمی در ژاپن می‌تواند دلیلی برای ممانعت از خروج ایشان باشد؟ تصریح کرد: «این خیلی تاسف آور است که ما این گونه تصوری از آقای خاتمی در ذهن داشته باشیم. من در زمان ریاست جمهوری آقای خاتمی دلخوشی از ایشان نداشتم، هنگامی که ایشان رییس جمهور بودند یک روز آقای رمضان زاده سخنگوی وقت دولت به من گفتند: شد ما یک روز روزنامه را باز کنیم و شما از اصلاح طلبان انتقاد نکرده باشید.»
این استاد علوم سیاسی ادامه داد: «من موضعم در مورد سیاست‌های خاتمی مشخص است، منتقد ایشان بودم ولی به نظرم این نهایت بی‌انصافی است که در مورد آقای خاتمی این ظن را داشته باشند که مثلا اگر به ژاپن بروند ممکن است که سخنانی علیه نظام در جمع خبرنگاران ایراد نماید، یعنی واقعا ما می‌توانیم درباره خاتمی این گونه فکر کنیم، اصلا و ابدا.»
زیبا کلام در پایان تاکید کرد: «مطلقا تردید ندارم که محمدخاتمی بعد از همه این حرف‌ها و اتفاقات 13 ماه اخیر، اگر مشکلی برای نظام پیش آید مقدم بر هر فردی دیگری پیش قدم خواهد شد و از ساحت مقدس نظام جمهوری اسلامی دفاع می کند. چگونه انسان می‌تواند درباه این فرد شک کند و احتمال بدهد که ایشان در ژاپن به نظام حمله می‌کند. نظام بچه خاتمی است، جان و دل خاتمی است، روح و جسم و روان خاتمی است، چگونه ممکن است که کسی تصور کند که خاتمی به این نظام پشت می‌کند.»
